Ik ben iemand die houdt van vakken als geschiedenis, literatuur en filosofie. Door de ideeen uit deze domeinen meen ik beter te snappen waar het leven over gaat. Van wetenschappelijke theorieen heb ik niet zoveel verstand. Toen ik laatst een natuurkundige sprak, vroeg ik of er wat hem betreft ook levenswijsheid in de wetenschappen te vinden is. Hij begon toen over de Tweede Wet van de Thermodynamica. Dit houdt in dat entropie toeneemt naarmate tijd verstrijkt. Oftewel: er ontstaat steeds meer chaos ten koste van orderlijkheid. Als je ergens orde creeert, bijvoorbeeld door een huis te bouwen van stenen, kan dat alleen door ergens anders de chaos te vergroten. In dit geval door de berg waarin je de steen gevonden hebt een beetje kapot te maken.

Orde en chaos tijdens het klussen

Vorige week vroeg een vriend mij om te helpen met klussen en de woorden van de natuurkundige spookten weer door mijn hoofd. Aanvankelijk had het een beetje deprimerend geklonken: orde dat onvermijdelijk steeds meer in chaos verandert. Toen ik met een hamer in de badkamer in de weer was, besefte ik dat het wel meeviel. Ik was op dat moment chaos aan het veroorzaken door tegels stuk te slaan, de wc-pot in een bouwafval container aan gruzelementen te zien vallen en de spiegel, kraan en cifon in een container te gooien. Daarna was het echter tijd om orde te scheppen. En dat is gelukt! Na een paar dagen fonkelt er een gloednieuwe badkamer in het huis van mijn vriend. Veel mooier en ordelijker dan de ranzige vergeelde tegeltjes, met schimmel tussen de voegen, die er voorheen tegen de muur zaten.

Zit de chaos in de bouwafval container?

Maar volgens de theorie van de Thermodynamica moeten we door orde te brengen in de badkamer, ergens anders de chaos hebben vergroot. Zit die chaos in de bouwafval container? Dat lijkt wel aannemelijk. Door de oude speigel weg te gooien en een nieuwe op te hangen, waarvoor grondstoffen zijn gebruikt en waardoor dus chaos is ontstaan, is de netto chaos toegenomen. Maar dat hoeft niet per se. Als we de oude spiegel in de container recyclen en daar een nieuwe spiegel van maken, kunnen we de hoeveelheid chaos op aarde hetzelfde houden. Gebruiken we hiervoor alleen de energie van de zon, dan neemt de chaos op de zon toe. Op aarde blijft deze constant. Zodoende bevindt zich in de bouwafval container slechts tijdelijke chaos, die in de toekomst weer ordelijk kan worden. De natuurkundige had gelijk. Ook in de wetenschap bevinden zich handvatten om het leven beter te begrijpen!